ನಾಯಕ/ರಾಜನಿಗೆ ಇರಬೇಕಾದ ಅರ್ಹತೆ, ಯೋಗ್ಯತೆಗಳನ್ನು - ಚಾಣಾಕ್ಯ

ಸುಮಾರು ಎರಡು ಸಾವಿರದ ಮುನ್ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಆಚಾರ್ಯ ಚಾಣಾಕ್ಯ ತನ್ನ ಅರ್ಥ ಶಾಸ್ತ್ರ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ದೇಶ ಆಳುವ ನಾಯಕ/ರಾಜನಿಗೆ ಇರಬೇಕಾದ ಅರ್ಹತೆ, ಯೋಗ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಸೊಗಸಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. 

 ಚಾಣಕ್ಯನ ಪ್ರಕಾರ ....

1. ಜಾನಪದಃ - ನಾಯಕನು ಸ್ವದೇಶೀಯನಾಗಿರಬೇಕು.

2. ಅಭಿಜಾತಃ - ಒಳ್ಳೆಯ ಸಂಸ್ಕಾರವಂತ ಮನೆತನದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿರಬೇಕು.

3. ಸು+ಅವಗ್ರಹಃ - ಧರ್ಮಶೀಲರು ಸಾಧು ಸಂತರ  ಮಾತುಗಳನ್ನು ಆಲಿಸುವ ತಾಳ್ಮೆ ಮತ್ತು ವಿಧೇಯತೆ ಇರಬೇಕು.

4. ಕೃತಶಿಲ್ಪಹಃ - ಯುದ್ಧವಿದ್ಯಾ ಪರಿಣಿತಿ ಇರಬೇಕು.

5. ಚಕ್ಷುಷ್ಮಾನ್ - ಗೂಢಚಾರರ ಪಡೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಇಟ್ಟಿರಬೇಕು.

6. ಪ್ರಾಜ್ಞಾಃ - ಸ್ವಂತ ಬುದ್ಧಿ ಉಳ್ಳವನಾಗಿರಬೇಕು.

7. ಧಾರಯಿಷ್ಣುಃ - ನೆನಪಿನ ಶಕ್ತಿ ಚೆನ್ನಾಗಿರಬೇಕು. ಇತಿಹಾಸ ಜ್ಞಾನ ಇರಬೇಕು.

9. ದಕ್ಷಃ - ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಛಲ ಇರಬೇಕು.


9.ವಾಗ್ಮಿ - ಮಧುರವಾಗಿ, ಮೃದುವಾಗಿ, ಯುಕ್ತವಾದುದನ್ನು ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೆ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮುಟ್ಟುವಂತೆ ಹೇಳಬಲ್ಲ ವಾಗ್ಮಿಯಾಗಿರಬೇಕು.

10. ಪ್ರಗಲ್ಭಾಃ - ಪ್ರೌಢವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಬಲ್ಲವನಾಗಿರಬೇಕು.

11. ಪ್ರತಿಪತ್ತಿಮಾನ್ - ಎದುರಾಳಿಗಳ ಆಕ್ಷೇಪಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಥ ಉತ್ತರ ಕೊಟ್ಟು ಸಮಾಧಾನ ಪಡಿಸುವ ಯೋಗ್ಯತೆ ಇರಬೇಕು.

12. ಉತ್ಸಾಹ ಪ್ರಭಾವಯುಕ್ತ - ಒಳ್ಳೆಯ ಸ್ನೇಹಿತರು,
ಉಪಕಾರಿಗಳು , ಹಿತೈಷಿಗಳ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ದೇಶದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕಲೆಯನ್ನು ಅರಿತಿರಬೇಕು.

13. ಕ್ಲೇಶಸಹಃ - ಎಷ್ಟೇ ಟೀಕೆಗಳು ಎದುರಾದರೂ, ಎಷ್ಟೇ ಕಷ್ಟಗಳು ಎದುರಾದರೂ ತಾಳ್ಮೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳದೆ ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ತಡೆದುಕೊಳುವ ಕಷ್ಟ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು.

14. ಶುಚಿಃ - ಕೈ ಬಾಯಿ ಕಚ್ಚೆ ಗಳಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧಿ ಇರಬೇಕು.

15. ಮೈತ್ರಃ - ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ವಿಶ್ವಾಸಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವ ಗುಣ ಹೊಂದಿರಬೇಕು.

16. ದೃಢಭಕ್ತಿಃ - ದೇಶಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿಷ್ಠೆ ಇರುವವನಾಗಿರಬೇಕು.

17. ಶೀಲ ಬಲ ಆರೋಗ್ಯ ಸತ್ವ ಸಂಯುಕ್ತಃ -  ಸದಾಚಾರ, ದೇಹ ಶಕ್ತಿಯುಳ್ಳವನೂ, ಆರೋಗ್ಯವಂತನೂ,
ಧೈರ್ಯವಂತನೂ ಆಗಿರಬೇಕು.

18. ಸ್ತಂಭ ಚಾಪಲ್ಯವರ್ಜಿತಃ - ಅಹಂಕಾರ, ಒಣಜಂಭ, ಚಪಲಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗಿರಬೇಕು.

19. ಸೌಮ್ಯದರ್ಶನ - ನೋಡುವುದಕ್ಕೆ ಶಾಂತ ಮುಖಮುದ್ರೆಯ ಆಕರ್ಷಕ ಕಳೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದವನಾಗಿರಬೇಕು.

20. ವೈರಾಣಾಂ  ಅಕರ್ತಾ - ಅಲ್ಲಿಂದಿಲ್ಲಿಗೆ ಇಲ್ಲಿಂದಲ್ಲಿಗೆ ಜಗಳ ತಂದು ಹಾಕುವ ಸ್ವಭಾವ ಇರಬಾರದು.

- ಸಂಗ್ರಹ ಲೇಖನ , ನಮ್ಮ ಓದುಗರು ನೀಡಿದ ಲೇಖನ